ส้วมฉุกเฉิน

รู้จัก 'ส้วมฉุกเฉิน' หรือเปล่า?


     เมื่อฝนตกติดต่อกันเป็นเวลาหลายวัน สภาพอากาศแปรปรวน เขื่อนพัง น้ำทะเลหนุน พายุเข้า ร่องความกดอากาศต่ำมีกำลังแรง สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสาเหตุของการเกิดอุทกภัยหรือภัยธรรมชาติที่เรียกกันว่า “น้ำท่วม” ผลเสียหายที่เกิดขึ้นจากน้ำท่วมกระทบไปที่ผู้อยู่อาศัยในพื้นที่ประสบภัยโดยตรง ส่งผลให้การดำเนินชีวิตของพวกเขาเหล่านั้นเปลี่ยนแปลงไปอย่างไม่ทันตั้งตัวและยากที่จะรับมือ

การใช้ชีวิตประจำวันอยู่ในพื้นที่ประสบภัยเป็นเรื่องลำบาก ทั้งการขาดแคลนอาหาร ที่พักอาศัย การเดินทางที่ลำบากลำบน ปัญหาสุขภาพ ฯลฯ ขณะที่ผู้ประสบภัยกำลังประสบปัญหา หลายหน่วยงานก็ได้ดำเนินการให้ความช่วยเหลือทางด้านต่างๆ อาทิ ถุงยังชีพ ข้าวสารอาหารแห้ง หน่วยแพทย์เคลื่อนที่ รวมถึงบริการส้วมเคลื่อนที่ สารพัดปัญหาที่ต้องรับมือเมื่อเกิดน้ำท่วม

     อย่างไรก็ตาม ปัญหาน่าหนักอกอย่างสุดๆ นั่นก็คือ เรื่อง “ส้วม” เพราะส้วมในบ้านบางครัวเรือนถูกน้ำท่วมจนไม่สามารถใช้งานได้เลย ที่ผ่านมาทางรัฐบาลได้ให้ความช่วยเหลือจัดบริการทั้งส้วมลอยน้ำ รถบริการสุขา ส้วมน็อกดาวน์ เรือบริการสุขา แต่ก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของประชาชนและยังขาดความสะดวกสบายอยู่มาก ส้วมคอห่าน ส้วมแบบนั่งยอง ส้วมแบบแห้ง ส้วมกึ่งอัตโนมัติมีระบบควบคุมเครื่องฉีดน้ำ ฯลฯ ไม่ว่าจะเป็นแบบไหน ขึ้นชื่อว่าส้วมแล้ว ต่างเป็นส่วนหนึ่งในการดำเนินชีวิตของมนุษย์ เพราะคนเราต้องขับถ่ายของเสียออกจากร่างกาย แม้อยู่ในสภาวะคับขัน บ้านน้ำท่วม จะหาส้วมได้ที่ไหน?

     การแก้ปัญหาเบื้องต้นเรื่องส้วมในเขตน้ำท่วมนั้น อาศัยการขับถ่ายกันที่โรงเรียน วัด หรือพื้นที่สาธารณะที่ไม่โดนน้ำท่วม เมื่อส้วมมีจำนวนไม่เพียงพอต่อความต้องการและต้องเดินทางไกลเพื่อไปเข้าส้วมในแต่ละครั้ง ผู้ประสบภัยบางส่วนจึงแก้ปัญหาด้วยการขับถ่ายของเสียลงถุงดำ ถุงพลาสติก แม้แต่การขับถ่ายลงน้ำโดยตรง ก่อให้เกิดกลิ่น เกิดการแพร่ระบาดของเชื้อโรคตามมา เสียสุขภาพกายและสุขภาพจิตย่ำแย่ เมื่อรับรู้ถึงปัญหาพร้อมกับเล็งเห็นทางช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วม

     หนุ่มนักออกแบบ “กมล วัฒนอรุณวงศ์” ศิษย์จากสาขาวิชาออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม คณะศิลปะและการออกแบบ มหาวิทยาลัยรังสิต จึงเกิดไอเดียบันเจิดคิดค้นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิต

โดยสิ่งที่เขาคิดสร้างขึ้นมานั้นก็คือ “ส้วมฉุกเฉินสำหรับผู้ประสบภัยน้ำท่วม” ซึ่งเป็นศิลปนิพนธ์ ที่สามารถนำไปพัฒนาใช้ได้จริงและเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้เดือดร้อน

“ส้วมฉุกเฉิน” ผลงานของกมล ออกแบบขึ้นเพื่อตอบโจทย์การใช้งานของผู้ประสบภัยน้ำท่วมโดยเฉพาะ เขาได้ลงพื้นที่เก็บข้อมูลและสอบถามเกี่ยวกับความต้องการใช้ส้วมจากผู้ประสบภัย มีการวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อนของส้วมรูปแบบต่างๆ เพื่อนำมาพัฒนาเป็นส้วมฉุกเฉินในแบบฉบับของตนเอง ภายใต้แนวคิดที่ต้องการสร้างความสะดวกสบายและสร้างสุขลักษณะที่ดีในการขับถ่ายสำหรับผู้ประสบภัยน้ำท่วม ด้วยสโลแกนที่ว่า “สะดวก สะอาด สุขใจ”

     ผลจากแบบสอบถามพบว่า ส้วมที่ใช้อยู่ยังไม่สามารถตอบรับความต้องการของผู้ประสบภัยได้ ปัญหาการขับถ่ายของเสียที่ผิดสุขลักษณะทำให้เกิดโรคตามมา รวมทั้งการเดินทางในตอนกลางคืนเพื่อไปหาที่ขับถ่ายของเสียอาจเกิดอุบัติเหตุและเกิดอันตรายจากสัตว์มีพิษได้

     ดังนั้น จึงมีความต้องการส้วมที่สามารถใช้ขับถ่ายภายในบ้าน โดยเฉพาะบ้านที่มีน้ำท่วมชั้นเดียวยังสามารถพักอาศัยได้ชั้นบน

เพื่อเป็นการตอบสนองความต้องการดังกล่าว กมลจึงลงมือออกแบบส้วมฉุกเฉิน ซึ่งส้วมตามแบบฉบับของเขามีลักษณะการใช้งานคล้ายชักโครก ทำความสะอาดโดยการตักราด แถมมีระบบบำบัดสิ่งปฏิกูลภายในตัวเพื่อลดมลพิษทางน้ำ

ซึ่งได้ทำการทดสอบนำน้ำที่ได้จากการกรองจากระบบไปตรวจสอบคุณภาพน้ำจากสำนักงานเทศบาลเมืองฉะเชิงเทรา ฝ่ายจัดการคุณภาพน้ำ แล้วได้ผลเป็นที่น่าพอใจ

     ความพิเศษของผลงานชิ้นนี้ คือ ดีไซน์เก๋ ตัวครอบถังและคอห่านทำมาจากวัสดุพลาสติกเสริมใยแก้ว มีฝาปิด เคลื่อนย้ายได้สะดวก สามารถนำไปวางมุมใดมุมหนึ่งของห้องแล้วใช้งานได้ทันที และนอกจากจะใช้งานเจ้าส้วมฉุกเฉินในสภาวะน้ำท่วมแล้ว เรายังสามารถนำส้วมชนิดนี้ไปใช้ในโอกาสอื่นได้อีกด้วย

ประโยชน์จากการคิดประดิษฐ์ส้วมฉุกเฉินของหนุ่มรังสิต เป็นการช่วยบำบัดทุกข์ให้ผู้เดือดร้อน สร้างสุขลักษณะที่ดีในการขับถ่ายยามอยู่ในพื้นที่ประสบภัย ลดปัญหาการเกิดโรคได้ทางหนึ่ง เกิดการเสริมสร้างกำลังใจให้ผู้ประสบภัยได้อีกต่างหาก เพราะเมื่อกายสบาย สภาพจิตใจก็ดีตาม

     ไอเดียการสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ที่คำนึงถึงประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นกับผู้คนรอบด้าน อย่างเช่นส้วมฉุกเฉินสำหรับผู้ประสบภัยน้ำท่วม นับเป็นการแสดงถึงจิตอาสาได้อีกทางหนึ่ง ถึงแม้ว่าบางคนอาจมองข้ามความสำคัญของส้วมและขึ้นชื่อว่าส้วมอาจฟังดูแล้วไม่น่าติดตาม แต่รับรองว่าอย่างน้อยเมื่อผู้ประสบภัยได้เห็นผลงานชิ้นนี้จะต้องยิ้มแก้มปริอิ่มอกอิ่มใจแน่นอน


ขอขอบคุณ
ที่มา : ASTVผู้จัดการออนไลน์ 8 พฤษภาคม 2552